ngày 01 tháng 3 năm 2021
Một trong những tiềm năng lớn của Khu DTSQ là hệ thống các hồ đập lớn và hệ sinh thái xung quanh hồ đập. Theo số liệu thống kê, trong khu DTSQ có trên 500 hồ nước ngọt là hồ thủy lợi và lòng hồ thủy điện. Điển hình có 11 hồ thủy điện được phép với dung tích gần 2,57 tỉ m3, lượng nước trong hồ thường đạt khoảng 60% như hồ thủy điện Bản Vẽ, huyện Tương Dương 2.871 ha; hồ thủy điện Hủa Na, huyện Quế Phong 1.161 ha, ngoài ra còn trên 20 hồ thủy lợi có diện tích mặt nước có dung tích trên 2 triệu m3 hiện đã được khai thác phục vụ tưới và nuôi trồng thủy sản.
Trong thời gian qua, chính quyền và người dân địa phương đã triển khai một số giải pháp khai thác tiềm năng, phát triển kinh tế nông lâm nghiệp, du lịch lòng hồ nhưng với quy mô nhỏ lẻ, hiệu quả kinh tế đem lại chưa cao, chưa giải quyết được nhiều công ăn việc làm và góp phần vào giảm nghèo cho nhân dân trong vùng.
*
Đập thủy lợi Phà Lài thuộc xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, có diện tích mặt nước thuộc khu vực nghiên cứu khoảng 138 ha. Đập có chiều cao từ 6 – 8m, với lượng nước khá lớn, hàng năm dẫn nước về các nhánh kênh mương thủy lợi phục vụ tưới tiêu nội đồng.
Công trình xây dựng nhằm mục đích phục vụ canh tác tưới tiêu cho 200ha lúa và các hoạt động sinh hoạt của người dân và ổn định sinh thái trên địa bàn xã Môn Sơn.
Hiện nay tại đập thủy lợi Phà Lài có 21 lồng. Các loại cá nuôi chủ yếu là Cá lăng, cá mát, cá trắm, cá chạch,…Sản lượng ước tính là 18 tấn/năm.Thời điểm thả cá giống vào hai thời điểm chính đó là tháng 4,6 và cuối tháng 9- 11 sau mùa mưa lũ. Thời gian thu hoạch thường vào tháng 11 – tháng 1 năm sau.
Khu du lịch Sinh thái Pha Lài có diện tích rộng lớn với gần 10ha nằm trên dòng sông Giăng thơ mộng, cách thành phố Vinh khoảng 120km đường bộ. Pha Lài đang có các dịch vụ hấp dẫn như sau: Chèo thuyền xuôi dòng sông Giăng thơ mộng bằng những chiếc thuyền Kayak mới nhất hoặc ngược dòng Sông Giăng bằng xuồng máy của khu du lịch, cùng trải nghiệm cảm giác mạnh và thỏa mãn giấc mơ bay bằng đường cáp trượt Zipline nối hai bờ sông lần đầu tiên có mặt tại Nghệ An, thưởng thức ẩm thực độc đáo của người dân tộc Thái với nhiều món ăn đặc sắc gắn liền với câu nói “Cơm Mường Quạ, Cá Sông Giăng” nổi tiếng khắp vùng.
Tại khu du lịch sinh thái Pha Lài có 32 thuyền máy hoạt động, đây là các xuồng máy do người dân tự đầu tư để phục vụ du lịch. Tất cả các thuyền máy đều đã được Ban an toàn giao thông tỉnh Nghệ An cấp giấy phép hoạt động, đăng kiểm đăng ký, người lái xuồng đều được tập huấn lại và cấp chứng chỉ để nâng cao nhận thức trong việc phục vụ khách du lịch. Tại mỗi cơ sở dịch vụ du lịch đều có bảng quy định hoạt động, bảng niêm yết giá xuồng công khai để khách du lịch an tâm hơn khi du thuyền sông Giăng tham quan. Ngoài ra, các hoạt động khai thác du lịch tư người dân, hiện nay Công ty TNHH Dịch vụ và Du lịch VSC được UBND tỉnh cho phép đầu tư khai thác và phát triển các hoạt động du lịch tại khu du lịch sinh thái Phà Lài tại xã Môn Sơn, huyện Con Cuông như là: du thuyền thăm Sông Giăng, hoạt động đu dây qua 2 bên bờ sông, văn hóa ẩm thực, liên kết với 2 hộ người dân địa phương thực hiện dịch vụ homestay, các cơ sở dịch vụ ăn uống xung quanh hồ đập có thể phục vụ tối đa 200 khách.
Đập thủy lợi Phà Lài thuộc xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An
Ngược dòng sông Giăng, du khách còn có dịp đến với bản Cò Phạt của tộc người Đan Lai tìm hiểu cuộc sống và văn hóa của đồng bào nơi đây, thật là thêm phần thú vị… Rồi tham quan di tích lịch sử văn hoá, lịch sử cây Đa – Cồn Chùa với sự ra đời của một chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên ở miền Tây Nghệ An trong giai đoạn 1930 – 1931 tại xã Môn Sơn huyện Con Cuông; tham quan làng nghề dệt Thổ Cẩm truyền thống của đồng bào Thái cổ tại hai xã Lục Dạ, Môn Sơn; cùng dự dạ hội, uống rượu Cần với dân địa phương để có dịp nghiên cứu, tìm hiểu các phong tục tập quán, bản sắc văn hoá độc đáo của dân tộc Thái cổ ở vùng đất Con Cuông vừa đẹp vừa mến khách này.
Doãn Thị Hạnh Lâm
BQL Chương trình PTLNBV
