Lế hội truyền thống văn hóa Mường Ham thuộc xã Châu Cường có từ lâu đời và là lễ hội lớn nhất của Huyện miền núi Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An gắn liền với những câu chuyện truyền thuyết và những nhân vật huyền thoại như: Tạo Khủa Tướng, Tạo Khủn Tinh, Nàng Nang Mi, Nàng Et Khay…. Và một nhân vật lịch sử có thời điểm là: Tạo Nọi có công giúp dân đánh đuổi giặc, khám phá đất rừng hoang lập nên Mường Ham rộng lớn ( nay là huyện Quỳ Hợp).
Nhà thờ Tạo Nọi
Vào ngày 5-7 tháng giêng âm lịch hàng năm xã Châu Cường, huyện Quỳ Hợp tổ chức lễ hội Mường Ham. Đây là một trong những lễ hội lớn nhất vào dịp đầu xuân của huyện Quỳ Hợp, được tổ chức hàng năm để tưởng nhớ công lao của Tạo Nọi, người đã có công lập Bản, dựng mường ở vùng Khún Tinh thuộc huyện Quỳ Hợp.
Tại đền thờ Tạo Nọi, lễ cúng Tạo Nọi được diễn ra tại đền chính gồm 11 mâm cơm của 11 xóm bản, gồm: Xôi gà, cá nướng, thịt luộc, mọc, các loại bánh sừng trâu, bánh chưng và các mâm hoa quả dâng lên Tạo Nọi và Nang Ni- biểu tượng của người phụ nữ Thái xinh đẹp, nết na với tài sắc vẹn toàn và tình thương yêu hết mực với chồng con.
Tục gõ sạp trong lễ hội Mường Ham
Sau phần lễ tại Đền Chính sẽ diễn ra các hoạt động thể dục thể thao tạo không khí vui tươi, phấn khới, taọ đà cho một năm mới với nhiều thắng lợi mới
Người dân thi bắn nỏ
Thông qua lễ hội để người dân địa phương cùng ôn lại lịch sử ra đời của bản Mường đầu tiên và sự phát triển đi lên của bà con dân tộc Thái trên vùng đất Châu Cường nói riêng và huyện Quỳ Hợp nói chung.
Nguyễn Thị Thu - Dự án FCPF2
