Ngày 9/12, Ban Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển (KDTSQ) miền Tây Nghệ An tổ chức Hội thảo đánh giá định kỳ 10 năm lần thứ 2 và xây dựng kế hoạch hoạt động giai đoạn 2027–2037.
Hội thảo có sự tham dự của đồng chí Nguyễn Văn Đệ – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban quản lý KDTSQ miền Tây Nghệ An; Đồng chí Nguyễn Danh Hùng – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, Đồng chí Nguyễn Văn Hiền – Chủ tịch Ủy ban Chương trình Con người và Sinh quyển Việt Nam, Đồng chí Hoàng Văn Lâm – Giám đốc Tổ chức bảo tồn động thực vật quốc tế (FFI) cùng đại diện các trường đại học, các nhà khoa học trong lĩnh vực lâm nghiệp, Đại diện: các Sở ban ngành, các Ban quản lý rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, Ủy ban nhân dân các xã…
Khu Dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An được Unessco công nhận vào năm 2007 nằm trên địa bàn 9 huyện miền Tây Nghệ An nay thuộc địa bàn của 65 xã, với tổng diện tích gần 1,3 triệu ha, chiếm hơn 84% tổng diện tích tỉnh Nghệ An, dân số khoảng trên 1,0 triệu người (Gồm 6 dân tộc anh em), chiếm khoảng 30,14% tổng dân số toàn tỉnh.
Về tài nguyên rừng Khu Dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An hiện có trên 871.000 ha rừng, độ che phủ trên 60%, với hành lang xanh nối kết 3 vùng lõi gồm: Vườn Quốc gia Pù mát và 02 Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống và Pù Hoạt.
Theo quy định của UNESCO và Chương trình Con người và Sinh quyển, tất cả các Khu Dự trữ sinh quyển trên thế giới phải thực hiện đánh giá định kỳ 10 năm một lần nhằm xem xét việc đáp ứng 7 tiêu chí của UNESCO, kiểm tra hiệu quả quản lý và xác định định hướng phát triển trong giai đoạn tiếp theo.
Khu Dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An – được công nhận năm 2007 và được công nhận lại lần thứ hai năm 2017. Vì vậy, việc đánh giá định kỳ lần thứ 2 (2017–2027), xây dựng nhiệm vụ cho giai đoạn 2027-2037 là yêu cầu bắt buộc, đồng thời là cơ hội để chúng ta nhìn nhận lại một cách hệ thống kết quả quản lý, bảo tồn và phát triển bền vững trong 10 năm qua, qua đó đề xuất giải pháp củng cố vai trò của Khu Dự trữ sinh quyển như một mô hình phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
Tại Hội thảo, các nhà khoa học, nhà quản lý đã trình bày các nội dung:
1. Khung kế hoạch hành động Hàng Châu và Định hướng hoạt động của Khu Dự trữ sinh quyển Miền Tây Nghệ An giai đoạn 2026-2035 theo khung kế hoạch Hàng Châu.
2. Kết quả bước đầu triển khai các nội dung điều tra, khảo sát, thu thập và tổng hợp dữ liệu đánh giá 10 năm Khu Dự trữ sinh quyển Miền Tây Nghệ An.
3. Kế quả các chuyên đề của các nhà khoa học, trong nước về Khu Dự trữ sinh quyển Miền Tây Nghệ An
4. Rà soát tiến độ đánh giá 10 năm, chia sẻ thông tin, thống nhất phương pháp và thảo luận định hướng phát triển trong giai đoạn tới.
Thông qua Hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ nhiều nghiên cứu, góc nhìn và đề xuất mang tính khoa học để phát triển khu dự trữ sinh quyển một cách bền vững.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ nhấn mạnh để Khu Dự trữ sinh quyển (KDTSQ) Miền Tây Nghệ An tiếp tục phát huy giá trị quốc tế và trở thành mô hình tiêu biểu của UNESCO trong giai đoạn mới, tỉnh Nghệ An sẽ tập trung triển khai sáu nhóm định hướng chiến lược quan trọng.
Thứ nhất: Tập trung bảo tồn nghiêm ngặt đa dạng sinh học.
Thứ 2: Gắn kết bảo tồn với phát triển sinh kế bền vững.
Thứ 3: Phát triển mạnh du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng: Xây dựng sản phẩm đặc trưng tại Pù Mát, Pù Huống, Pù Hoạt và các vùng đệm. Liên kết tour tuyến với Lào và các điểm du lịch miền Tây Nghệ An. Khuyến khích cộng đồng tham gia dịch vụ du lịch, tăng thu nhập, giảm áp lực lên rừng.
Thứ 4: Ứng phó biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xanh: Tích hợp các mục tiêu giảm phát thải, trung hòa carbon, kinh tế tuần hoàn vào quản lý khu DTSQ. Nghiên cứu, dự báo rủi ro thiên tai, củng cố các hệ thống tự nhiên bảo vệ lưu vực thượng nguồn sông Cả.
Thứ 5: Hoàn thiện cơ chế, chính sách và tăng cường nguồn lực: Kiến nghị Trung ương ban hành cơ chế đặc thù cho khu DTSQ, nhất là cơ chế tài chính và đầu tư.
Thứ 6: Mở rộng hợp tác quốc tế và tham gia sâu vào mạng lưới UNESCO: Tăng cường kết nối với các khu DTSQ trong khu vực Trường Sơn và ASEAN. Kêu gọi sự hỗ trợ của MAB Việt Nam, UNESCO, các tổ chức quốc tế về công nghệ, đào tạo, chuyển giao tri thức.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các cơ quan Trung ương và MAB Việt Nam (Uỷ ban Quốc gia Chương trình Con người và Sinh quyển Việt Nam) tiếp tục hỗ trợ chuyên môn, xây dựng cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học và đồng hành trong thẩm định báo cáo đánh giá 10 năm. Yêu cầu các sở, ngành và địa phương rà soát, cung cấp số liệu chính xác; đưa mục tiêu của KDTSQ vào quy hoạch ngành; đồng thời tăng cường phối hợp bảo vệ rừng, nhất là tại các khu vực giáp ranh và biên giới.
Doãn Thị Hạnh Lâm - VP BQL Khu Dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An
