Khu DTSQ miền Tây Nghệ An được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) chính thức công nhận vào ngày 18/9/2007 và là Khu DTSQ thứ 6 của Việt Nam được công nhận. Đây là Khu DTSQ có diện tích lớn nhất trong số 9 Khu DTSQ của Việt Nam với tổng diện tích 1.299.795 ha trên địa bàn của 9 huyện (Thanh Chương, Anh Sơn, Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn, Tân Kỳ, Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp).
Những giá trị nổi trội của Khu DTSQ là có nền văn hóa đa dạng, đậm đà bản sắc của 6 dân tộc (Kinh, Thái, Thổ, Khơ Mú, Ơ Đu và H’Mông) và hành lang xanh kết nối 3 vùng lõi gồm Vườn quốc gia Pù Mát, Khu Bảo tồn Thiên nhiên (BTTN) Pù Huống và Khu BTTN Pù Hoạt tạo nên sự liên tục về môi trường sống và các sinh cảnh nhằm duy trì hiệu quả bảo tồn các giá trị đa dạng sinh học phong phú của khu vực.
Tiếp tục nỗ lực hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng Sinh học năm 2023, Việt Nam đang triển khai một loạt các hoạt động nhằm tăng cường nhận thức và hành động để bảo vệ và phục hồi đa dạng sinh học. Tại công văn số 3290/BTNMT-TTTT ngày 11/5/2023 của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề ra, chỉ đạo UBND tỉnh các tinh thành phố và các Sở ngành liên quan triển khai hoạt động hưởng ứng.
Ngày Quốc tế Đa dạng Sinh học, diễn ra vào ngày 22 tháng 5 hàng năm, được Liên hợp quốc lựa chọn nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm và hành động về đa dạng sinh học. Ngày Quốc tế đa dạng sinh học năm 2023 mang chủ đề "From Agreement to Action: Build Back Biodiversity" - "Từ thỏa thuận đến hành động: Phục hồi đa dạng sinh học," với mục tiêu kêu gọi Chính phủ các nước nhanh chóng biến các cam kết thành hành động để ngăn chặn và đẩy lùi sự suy giảm đa dạng sinh học, hướng tới xây dựng một tương lai "Sống hài hòa với thiên nhiên" vào năm 2050.
Để đạt hiệu quả trong việc hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng Sinh học năm 2023, các đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã được giao nhiệm vụ triển khai các hoạt động cụ thể.
Trước hết, tăng cường truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức về đa dạng sinh học được đặt lên hàng đầu. Việc thay đổi hành vi và thúc đẩy lối sống hài hòa với thiên nhiên, không săn bắt và sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã, quý hiếm; chia sẻ công bằng, hợp lý các lợi ích từ thiên nhiên; xóa đói giảm nghèo và cải thiện sinh kế bền vững cho cộng đồng sẽ được thúc đẩy thông qua các hoạt động truyền thông và giáo dục đa dạng.
Nghiên cứu và áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên là một mục tiêu quan trọng khác. Việc bảo vệ, bảo tồn, quản lý và sử dụng bền vững các hệ sinh thái dựa trên hệ sinh thái nhằm giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu, đồng thời mang lại lợi ích về đa dạng sinh học và phúc lợi cho con người sẽ được nghiên cứu và áp dụng. Công tác điều tra, kiểm kê, quan trắc đa dạng sinh học cũng được đề cao để tạo dựng thông tin nền về hiện trạng đa dạng sinh học, từ đó đưa ra quyết định về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học. Kiểm soát chặt chẽ tác động của các dự án phát triển đối với các khu vực tự nhiên và đa dạng sinh học cũng được ưu tiên.
Việc bảo tồn các loài chim hoang dã và tăng cường phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên là một phần quan trọng trong hoạt động hưởng ứng. Các chương trình, kế hoạch phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên như rừng ngập mặn, rạn san hô, thảm cỏ biển và các vùng đất ngập nước quan trọng khác sẽ được đẩy mạnh để thực hiện mục tiêu về Thập kỷ phục hồi hệ sinh thái tự nhiên của Liên hợp quốc.
Hệ thống di sản thiên nhiên cũng được củng cố và tăng cường thông qua triển khai đồng bộ các quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ. Ưu tiên tăng cường năng lực và nguồn lực cho quản lý bảo vệ môi trường các di sản thiên nhiên, hướng dẫn xác lập và công nhận di sản thiên nhiên là một trong những nhiệm vụ quan trọng.
Cuối cùng, việc tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ và hợp tác quốc tế cũng được đề cao. Điều này giúp tăng cường năng lực, cơ sở hạ tầng trong việc tiếp cận và kết nối với các sở, ban ngành, địa phương. Đồng thời, đảm bảo sự công bằng, toàn diện, hiệu quả và có trách nhiệm của cộng đồng trong việc tham gia và đưa ra các quyết định liên quan đến đa dạng sinh học gắn với văn hóa bản địa tại từng địa phương.
Những hoạt động trên được triển khai nhằm thúc đẩy ý thức và trách nhiệm của mọi người trong việc bảo vệ đa dạng sinh học. Việc hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng Sinh học năm 2023 không chỉ là nhiệm vụ của các đơn vị chức năng mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Chỉ thông qua sự đoàn kết và hành động chung, chúng ta mới có thể xây dựng một tương lai hài hòa với thiên nhiên và bảo vệ được đa dạng sinh học cho thế hệ mai sau.
Phan Sỹ Ninh
Điều phối viên hiện trường
BTK dự án BR TNA
