Kỳ Sơn là huyện miền núi vùng cao của tỉnh Nghệ An, có địa hình, khí hậu đa dạng, với dân tộc Mông và Thái có nhiều bản sắc văn hóa phong phú nên huyện có nhiều tài nguyên du lịch, cây trồng, vật nuôi đặc sản, độc đáo có giá trị kinh tế cao trong đó có hơn 20 cây đào, mận ôn đới tại xã Mường Lống.
Nhằm hỗ trợ Kỳ Sơn Bảo vệ rừng gắn với phát triển sinh kế, văn hóa, thúc đẩy phát triển Du lịch cộng đồng, từ năm 2021-2023 Quỹ Môi trường toàn cầu, Chương trình tài trợ các dự án nhỏ, Chương trình phát triển Liên hiệp (UNDP- GEF SGP) đã hỗ trợ cho huyện Kỳ Sơn, thông qua Hội Nông dân huyện thực hiện dự án: Nâng cao kiến thức, năng lực quản lý rừng và phát triển sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 tại huyện Kỳ Sơn, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An. Mã số dự án VNM/SGP/OP7/Y1/ICCA-GSI-COVID/2021/04. Trong đó có hoạt động Bảo tồn, phục tráng phát triển cây ăn quả Mận, Đào Kỳ Sơn với diện tích 10 ha quy mô 40 hộ để nâng cao sản lượng, chất lượng quả Mận, Đào và gắn với phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn bản Mường Lống 1, Mường Lống 2 xã Mường Lống, trong đó Lễ Hội hái Mận là một hoạt động thu hút phát triển du lịch trên địa bàn. Vườn Đào, vườn Mận ở đây qua một thời gian dài không thâm canh, chăm bón nên sản lượng và chất lượng quả giám sút. Vườn đào vườn mận là cảnh quan rất đẹp để thu hút du khách về Mường Lống nhất là mùa hoa nở và mùa thu hoạch quả nhưng chưa được quan tâm tạo cảnh quan môi trường cho du khách check in và trải nghiệm. Duy trì bền vững các thành quả sau khi dự án kết thúc, hàng năm UBND huyện Kỳ Sơn đã chỉ đạo UBND xã Mường Lống, các phòng ban, đơn vị liên quan tổ chức Lễ hội hái Mận nhằm kích cầu phát triển du lịch.
Thực hiện Kế hoạch số 90/KH- UBND, ngày 15 tháng 5 năm 2024 của UBND huyện Kỳ Sơn về Ngày hội hái Mận để kích cầu, thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng năm 2024. UBND xã Mường Lống đã ban hành Quyết định số 140/QĐ- UBND, ngày 16/5/2024 về việc thành lập các Tiểu ban phục vụ Ngày hội hái mận, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên và phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân huyện, các phòng ban chức năng, tổ chức liên quan tổ chức Ngày hội hái mận ngày 19/5/2024 đạt kết quả tốt.
Lễ hội đã thu hút 2.500 du khách trong huyện,trong tỉnh tham gia. Tổng số mận được thu hái và bán trong Ngày hội là 6, 9 tấn, thu được tổng tiền 79 triệu đồng. Các nông đặc sản khác bán được 1 tấn (rau, dưa, ngô) thu được 15 triệu đồng. Lễ hội đã để lại ấn tượng, tình cảm tốt đẹp trong lòng du khách. Đây là năm thứ 2 tổ chức Lễ hội hái Mận nên xã có nhiều kinh nghiêm hơn trong công tác chuẩn bị, chủ động và phối hợp tốt với các ban ngành, đơn vị liên quan để hoàn thành các nội dung đúng kế hoạch. Để thúc đẩy phát triển du lịch, quảng bá hiệu quả thương hiệu nông sản sạch và sản phẩm Du lịch Mường Lống vươn xa, UBND xã kính đề nghị các cấp tiếp tục giúp đỡ và có những hỗ trợ cụ thể để tiếp tục phục tráng các vườn Mận, có sự quy hoạch và nâng cấp vùng Đào, Mận, tiếp tục tổ chức Lễ hội năm 2025 và các năm tiếp theo.
Nguyễn Thành Nhâm
Giám đốc Trung tâm tư vấn phát triển Lâm nghiệp Nghệ An,
Chuyên gia cấp tỉnh Dự án
