Xã Tường Sơn, huyện Anh Sơn từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm bánh gai, người ta quen gọi bánh gai xứ Dừa. Nhiều năm trở lại đây việc phát triển nghề làm bánh gai xứ Dừa, giúp các hộ dân địa phương thoát nghèo và có cuộc sống khá giả.
Người làm bánh gai phải bỏ nhiều công sức vào từng khâu. Lá chuối sau khi thu mua về phải phân loại lau chùi từng lá cho sạch sẽ, xay nếp thành bột, đậu xanh ngâm nước giã vỏ, hái lá gai tươi về giã nát hoặc lá gai khô thì cho vào máy xay ra rồi trộn đều với bột nếp. Sau khi nên bột nên hồ cho nhân đậu và một ít cùi dừa vào có vị thơm đặc trưng riêng của bánh gai xứ Dừa, lúc này người ta dùng lá chuối gói lại rồi được hông cách thuỷ.
Người làm nhanh có thể mỗi ngày làm được trên 400 cặp vẫn không kịp cho khách thập phương về đây mua hay những người qua lại trên tuyến quốc lộ 7A dừng chân thưởng thức. Bởi vậy, ở nơi này hình như không bao giờ vắng bóng người làm bánh gai từ người già đến trẻ em lúc nào cũng nhộn nhịp.
Ngày xưa, nhà ai làm bánh gai thì sẽ làm luôn cả công đoạn như hái lá chuối khô. Bây giờ, ở xứ Dừa này người làm bánh gai không tự hái lá chuối nữa mà tạo thêm công ăn việc làm cho những người nghèo khó. Người làm bánh gai thu mua lá chuối khô. Giá 1 kg lá chuối khô từ 3.500 - 4.000 đồng, bình quân một ngày có người được trên 100.000 đồng. Họ không chỉ hái trong huyện mà còn đi sang các huyện lân cận hái lá chuối khô về bán cho những người làm bánh gai ở xứ Dừa.
Bây giờ, muốn ăn chiếc bánh lá gai, người ta có được nó bất cứ nơi đâu. Nhưng nếu ai đã một lần được ăn bánh gai ở xứ Dừa (Tường Sơn) hẳn không thể quên được hương vị ngọt ngào của nó. Cũng vị thơm của gừng, ngọt dẻo của đường, nếp, cùi dừa; cũng là lá gai nhưng hình như lá của những cây gai mọc bên núi đá hay trên vùng đất màu mỡ mới làm nên cái màu đặc trưng của bánh.
Có thể nói nghề làm bánh đã giúp người dân xứ Dừa có thêm thu nhập sau nghề nông, giúp cho những người con trong mỗi gia đình có thêm tiền để học hành thành đạt. Không chỉ vậy nghề làm bánh gai tạo thêm được nhiều việc làm cho người nghèo khó vươn lên thành khá giả.
Bánh gai xứ Dừa món quà quê, món ăn dân dã nhưng rất đậm đà khó quên khi vào miền Tây xứ Nghệ qua huyện Anh Sơn.
Nguyễn Văn Phúc
Cán bộ BQL Dự Án FMCR
